🎍 Bebeğin Sağ Elini Az Kullanması

Bebek ve Gelişim bölümümüz ortalama olarak bir bebeğin gelişimi gözönüne alınarak hazırlanmıştır. Her bebeğin gelişimi kendisine özel ve özgü olarak gelişir, bebekten bebeğe bu gelişim aşamaları farklılık gösterebilir. Bebeğinizin gelişiminin aşağıda anlatılan durumlara uymaması mutlaka bir sorun var anlamına Solaklarındünya görüşü sağ elini kullananlardan daha farklıdır. Yargılama yapar, plan proje çizer, sol elin çizgileri hatları iyidir. Bir çocuğun çizimi iyiyse iyi eğitim verirseniz mühendis veya mimar olabilir. Bilimsel olarak ispatlanmayan bazı şaşırtıcı ve ilginç bilgiler: Solaklar genelde 1. ve 3. çocuk olur. Bebeğin hastane yatağındaki görüntüsü -Solunum cihazları -Duvardaki resimler -Annenin bebekle ilgilenmesi -Bebeğin solunum cihazı kullanması -röp( İSTANBUL - ÖZEL)- SMA TİP 1 Hastası Abdülkerim bebek sağlığına kavuşacağı günü bekliyor İSTANBUL - Dört yıl önce SMA hastalığı nedeniyle bir çocuğunu kaybeden Gamze Fındık’ın 13 aylık bebeği de SMA Merhaba kızlar; 1.5 aylık oğlum var. Bu sıralar cevresini keşfetmek için parmaklarını emiyor. Yalnız bunu yaparken sadece sol elini ağzına götürüp parmaklarını emiyor Aynı şekilde sağ eline destek uygulayip ağzına götürmesini sağlıyorum ancak ağzında tutamıyor. Hatta sağ elini götürünce hemen Solaklara Çocuğa Baskı Yapılmamalı. Bilim adamları solakların kendisine öğretilenleri daha iyi algıladığını ifade ediyor. Bunun sebebi ise beynin sağ lobunun daha seri algılaması. Baktığınız zaman ‘solaklık’ bir kusur ya da eksiklik değildir. Sadece bir alışkanlık olarak kabul edilebilir. Hatta solaklar genellikle tercihininuterusta bebeğin duruş pozisyonundan kaynaklandığını iddia etmiştir. Anne karnında bebek normal pozisyonda; baş aşağıda, sırt solda ve sağ kulak önde bulunmaktadır. Böylece nor-mal duruş pozisyonunda mesane, sağ kraniyofasiyal bölgeye bası yapmakta ve bu bası sonucu sağ kulakta dış-iç kulak mesafesi da- Solakolduğu keşfedilen bir çocuk asla sağ elini kullanmaya zorlanmamalıdır. Bu çocuğun yaratıcılığını engelleyici ruhsal bir zorlama olarak öğrenme zahmeti yaşatabilir. Okulda sınıf sırası öğretmeni tarafından sıranın sol tarafına oturacak biçimde değiştirilmeli. Herkesin sağ elini kullanarak yemek yediği masada 6-7 Yaş Bilişsel Gelişim (4. Hafta) 0-1 Yaş Bebeğin ikinci bir nesneyi eline alabilmesi için bir elindeki nesneyi diğer eline geçirebilmesini destekleyin. Eğer bebek bir elini diğer elinden daha çok kullanıyorsa az kullandığı eline küp veya oyuncak koyun. Tercih ettiği eline geçirip geçirmediğini izleyin. Bebeğinizsağ elini mi kullanacak sol elini mi? Kullanıcı: necaticetin | Tarih: Cum, 05/04/2019 - 16:02 | İçerik Türü: Makale Kategori: Bebeklik g2Qw5t5. Çocuklarımızın bağımsız, kendi işini kendi görebilecek yetiye sahip olan bireyler olabilmeleri için ince motor gelişimleri büyük bir önem taşır. Peki en basit haliyle anlatacak olursak ince motor nedir? İnce motor Küçük kas gruplarının hareket kabiliyetidir. Genellikle el ve parmakların oluşturduğu hareketlerdir. Ellerimiz beynimizde temsil ettiği alan da düşünülecek olursa işlevsel açıdan büyük bir öneme sahiptir. Gelişimsel açıdan 2 yaşına gelmiş bir çocukta bir elini diğer eline tercih etmesinin başlamasını bekleriz. Bu durum her ne kadar birçok ebeveyn için olağan ve önemsiz bir gelişim basamağı gibi görünse de beyinde birbirini peşi sıra etkileyen fonksiyonel farklılıklara sebep olur. El tercihi; yazı yazmak, çatal ve bıçak kullanmak gibi çeşitli el işleri yapmak için sağ ya da sol elin tercih edilmesidir. Sağ elimizi sol beyin, sol elimizi ise sağ beyin hemisferi yönetmektedir. Hemisferlerden birinin diğerine göre daha ağır olması el tercihi açısından fonksiyonel bir serebral laterilazyondur. Hepimizin bir şekilde bir yerlerden duyarak aşina olduğu sol hemisferin konuşma, edebiyat, hitabet gibi yeteneklere; sağ hemisferin ise resim, mimari, geometri gibi görsel yeteneklere özelleşmiş olması dışında el tercihi başka neleri etkiler biliyor muyuz? El tercihimizle birlikte serebral ventrikül hacimleri, burun etmoid çatısı ve tiroid lob büyüklüğü gibi anatomik asimetriler görülür. Yine bir başka farklılık olarak immün asimetri de el tercihimizle birlikte oluşur. Yapılan çalışmalar solaklarda immün sistemin daha güçlü olduğunu düşündürmektedir. Nöropsikiyatrik hastalıklar da diğer durumlara benzer olarak kişinin sağ veya sol elini kullanması halinde farklılıklar göstermektedir. Çocuğumuzun hangi elini dominant olarak kullanmayı seçtiği bize şu ana kadar anlattığım durumlar hakkında fikir sahibi olmayı sağlar. Bu tercih her çocukta motor gelişim basamağı açısından farklılık gösterebilecek olsa da 2-4 yaş arasında kesinleşmiş olmasını bekleriz. Aksi bir durumda bir uzmana danışılmalı ve yardım alınmalıdır. Fzt. Burçin ŞAHİN Yazı Öğretimi Hayati AKYOL *Giriş Bu makalede, ilköğretim okulları birinci devre yazı öğretiminde dikkat edilmesi gereken noktalar ile karşılaşılan güçlükler ele alınmıştır. Özellikle 1. sınıflarda yazma çalışmalarında önemli bir yer tutan kalem tutma, kâğıt pozisyonu, yazma hızı, yazının okunabilirliği vb. konularda öğretmenlerin neler yapması gerektiği üzerinde durulmuştur. Yazma, düşüncelerimizi ifade edebilmek için gerekli sembol ve işaretleri kurallarına uygun bir şekilde ve okunaklı olarak üretebilmektir. İnsanoğlunun iletişimde kullandığı en etkili ve kalıcı iletişim araçlarından birisi olan yazıdaki önemli unsurlar ise hız ve okunabilirliktir. Bu iki unsurun istenilen seviyede olabilmesi, harflerin şekil olarak basit ve kolay üretilebilir nitelikte olmasıyla ilişkilidir. Çünkü harfler kolay ve hızlı bir şekilde üretilemezlerse, çocuk yazma sırasında fikirlerin organizesi, yazılanların sayfa üzerinde uygun bir şekilde yerleştirilmesi gibi hususlarla ilgilenemez. Bu durum yazmada önceleri nitelik ve nicelik açısından yetersizliğe, daha sonraları da yazmaktan nefrete dönüşebilir. Ancak iyi yazı yazma her zaman nitelikli ve nicelikli fikirler üretmeye temel oluşturmaz. Graham’a göre Victor Hugo’nun yazdığı kâğıtlar mekanik açıdan sava? alanını andırmaktaydı 1. Fakat bu durum Victor Hugo’nun mükemmel fikirler üretmesine engel olmadı. Graham ve Weintraub’a göre yazmadaki mekanik harflerin fiziksel üretimiyle ilgili yetersizlikler bir metin olu?turmayla ilgili yüksek seviyeli dü?ünme süreçlerini olumsuz yönde etkilemektedir 2. Çocuğun yazması çok yavaş ise düşünce ve maksatlarını kâğıt üzerine aktaramadan kaybeder. Dikkatin yazının düşünsel seviyede plânlanmasından, mekanikleri üzerine çevrilmesi oluşturulacak metinlerdeki tutarlılığı ve karmaşıklığı olumsuz yönde etkiler. Yazma sürecinin oluşturduğu sıkıntıdan dolayı da öğrencinin motivasyonu güdüsü kaybolur. Burada önemle üzerinde durulması gereken nokta, yazmayı yeni öğrenenlerin sorunlarının dikkatle ele alınması zorunluluğudur. Genellikle yazma güçlüğü olan öğrencilerin yazıları iyi düzenlenmemiş, daha az sayıda fikirler içeren ve yorumlamaya çok az yer verir niteliktedir. Yazma becerilerinin gereken şekilde kazanılamayışı çocuğu üç temel sorunla karşı karşıya bırakır. 1 Yazma aşamasında çocuğun, öğretmen veya ilgili yetişkin tarafından algılanmasına olumsuz etki eder. 2 Harflerin doğru yazılamayışı veya kelime içerisinde yazılmayışları, yazma sürecinin fikir üretme, plânlama vb. unsurları üzerinde olumsuz etki yapar. 3 Yazma yetersizlikleri çocuğun "yazar" olarak gelişimini olumsuz yönde etkiler. Yazma öğretimine hangi tür harflerle dik temel veya eğik başlanması gerektiği araştırmacılar arasında tartışmalı bir konudur. Yazı öğretimine dik temel harflerle başlamanın mı, yoksa eğik harflerle başlamanın mı okuma üzerinde daha etkili olacağı konusundaki araştırmalar kesin sonuçlar ortaya koymaktan uzaktır. Dik temel harflerle yazılan yazıların daha okunaklı, eğik harflerle yazmanın da daha hızlı olduğunu bazı araştırmalar ortaya koymuştur. Ancak Graham, Berninger ve Weintraub tarafından 4-9. sınıflar düzeyinde 600 öğrenci üzerinde yapılan güncel bir araştırmaya göre okunabilirlik ve hız açısından, dik temel harfler veya eğik harflerle okuma yazmaya başlama arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır. Hatta her iki yazı türünü dik ve eğik birlikte kullananların daha hızlı, bazen de daha okunaklı yazdıkları ortaya konulmuştur 3. Hangi tür harflerle yazma öğrenilirse öğrenilsin belirli bir süre sonra çocuk kendi üslûbunu geliştirecektir. Kıvrımlarda fazlalık-azlık, harfleri farklı şekillerde birbirine bağlama veya yazı türlerini birbirine karıştırma öğrencinin kişisel üslûbuyla ilgilidir. Bu nedenle öğretmen bir model üzerinde aşırı derecede durmamalıdır. Çoğu gelişmiş ülkede ana sınıfı ve 1. sınıf düzeyinde önce dik temel harfler verilmekte, ikinci sınıftan itibaren de eğik harflerin öğretimine geçilmektedir. Ülkemizde de 1998-1999 öğretim yılında uygulamaya konan yazı programına göre yazı öğretimine dik temel harflerle başlanılmakta ve ikinci sınıfın ikinci yarısından itibaren de eğik el yazısı öğretilmektedir 4. Yazmaya Etki Eden Unsurlar Oturuş Yazmada öncelikle dikkate alınacak husus oturma şeklidir. Çocuk sıraya oturduğu zaman ayakları yere değmelidir. Üzerinde yazılacak masa, oturulan sıraya uygun olmalıdır. Masa yüksek, sıra alçak olursa çocuk sürekli ayağa kalkarak yazmaya çalışacaktır. Ayakta yazma kolun masa üzerine yayılma şeklini, dolayısıyla kalem tutmayı da olumsuz yönde etkileyecektir. Sıra yüksek, masa alçak olursa bu seferde çocuk yazarken gereğinden fazla bükülecektir ve yine yazma olumsuz yönde etkilenecektir. Kas gelişimi Yazmada kol, bilek ve parmak kasları önemlidir. Kas gelişimini tamamlamayan çocuklar motorsal üretimde zorlanırlar. Kas gelişiminde büyük kaslardan küçük kaslara doğru bir yol izlenmelidir. Önce kol, sonra bilek, daha sonra da parmak kasları geliştirilmelidir. Havada geniş kol hareketleri yaparak kol kasları, kum masalarında çalışmalar yaparak da bilek, parmak ve kol kasları geliştirilebilir. Oyun hamurları ve yap-boz türü oyuncaklarla da kas gelişimi çalışmaları yapılabilir. Özellikle parmak kasları yeterince gelişmemiş olan çocuklar kalemi rahat bir şekilde tutamazlar. Böyle durumlarda plastik kalem tutacakları kullanılabilir. Yönler Yukarıdan aşağıya ve soldan sağa hareket Türkçe yazmada temel yönlerdir. Öğretmen daha çizgi çalışmaları aşamasında yönlere dikkat çekecektir. Yönlere dikkat çekmek için mutlaka oklar kullanılmalıdır. Harflerin ve diğer şekillerin başlangıç ve bitiş noktaları vurgulanmalıdır. Yön kavramı gelişmemiş olan çocuklar harfleri birbirine karıştırır. Örneğin "b" harfi "d" olarak veya tersi yazılabilir. Çocuklar "o" harfine aşağıdan başlayıp saatin hareket yönünü takip ederek yazabilirler. El tercihi Yazmada ilk izlenecek husus el tercihidir. Burada sağ, sol ve karışık ellilik söz konusu olabilir. Çocukların çoğunluğu sağ elini tercih etmektedir. Sol elini tercih edenler sağ el tercihi için zorlanmamalıdır. El tercihini tespit etmede etkili yollardan birisi öğretmenin gözlemleridir. Öğretmen çocukları değişik durumlarda oyun oynarken, yazı yazarken vb. gözlemleyerek kararını vermelidir. Sol elini kullanan çocuklara öğretmen özel yardım etmelidir. Bu çocuklara tahtada yeterince pratik yapma imkânı verilmelidir. Öğretmen öğrenciyi tahtada izlemeli ve gereken yardımı anında yapmalıdır. Sol elli öğrencilerin sıraları sağ elli öğrencilerinkinden daha alçak olmalıdır. Bu durum sol elini kullanan öğrencinin yazdığını görmesine yardımcı olur. Ayrıca ışık sağ taraftan gelmelidir. Böylece elin yazı yazılacak bölgeyi gölgelemesi önlenmiş olur. Kâğıt eğimi sol elini tercih edenlerde sağ ellerini tercih edenlerin tersinedir. Sol elli çocuklar kalemi, kalemin yazım noktasından 4 cm. yukarıdan tutmalıdırlar 5. Sol elli çocuk çoğu zaman problemlerle karşılaşabilir. Türkçe’de yazma ve okuma soldan sağa olduğundan çocuk başlangıçta dezavantaj içerisindedir. Yönlere dikkat etmeme ikinci bir problemdir. Bu problem hem algısal hem de motorsal olarak yaşanabilir. Eğer görmede çocuğun sol gözü etkin ise o zaman materyali görsel olarak soldan sağa değil, sağdan sola doğru tarayacaktır. Bu durum hecelerin yanlış yazılmasına neden olduğu gibi kelimelerin de cümle içerisinde doğru dizilmesini olumsuz yönde etkiler. Bu olumsuzluklar doğal olarak okuma başarısını düşürür 6. Sağ veya sol el tercihi, yazmada probleme yol açmaz. Ancak iki ellilik, çeşitli sorunlara yol açar. İki ellilik bir işi yaparken çocuğun biraz sağ biraz da sol elini kullanması olayıdır. Öğretmen buna kesinlikle izin vermemelidir. Eğer çocuk iki elini de kullanıyorsa o zaman öğretmen değişik alıştırmalar yaptırarak etkin olarak kullanılan eli tespit eder. Örneğin çocuğa her iki eliyle, zaman tutarak adını ve değişik cümleleri yazdırır. Çocuğun yazdıklarını okunulabilirlik, temizlik, çabukluk vb. açılardan kontrol ederek tercih edilmesi gereken el hakkında karara ulaşır 7. Boşluklar Yazmada cümleler, kelimeler, harfler arası ve sayfa kenarlarındaki boşluklar dikkate alınmalıdır. Okunulabilirlik ve estetik açıdan bunlar da önemlidir. Öncelikle sayfa kenarlarında bırakılması gereken boşluklar vurgulanmalıdır. Daha sonra sırasıyla cümle, kelime ve harf aralarındaki boşluklara çocukların dikkatleri çekilmelidir. Kalem ve parmak kullanarak cümle ve kelimeler arası boşluklar kavratılmaya çalışılabilir. Harflerin şekilleri Yazı öğretiminde temel amaç okunaklı ve bir o kadar da çabuk yazmayı öğrenciye kazandırmaktır. Bunun için harf şekillerinin doğru olarak kavratılması gerekir. Çocuk hızlı ve doğru bir şekilde harflerin şekillerini zihninde hatırlayabilmelidir. Bu motorsal üretimin hızını artırmada önemli bir etkendir. Eğer çocuğa harfleri yönleriyle ve hareket sayısıyla birlikte kavratırsak hatırlama daha kolay ve düzenli olur. Öğretmen herşeyden önce harflerin yazımında rehberlik etmelidir. Harflerin üzerinden geçerek yapılan alıştırmalara yer verilmelidir. Görsel ipuçlarını oklarla yön gösterme kullanmalı, harfleri bellekten yazdırma çalışmaları yapmalıdır. Harflerin başlangıç ve bitiş noktaları, alt ve üst uzantıları gösterilerek, kâğıt üzerindeki çizgilerin takibi sağlanmalıdır. Öğrencilerin gayretleri olumlu değerlendirilip dönüt verilmelidir. Burada dikkat edilmesi gereken husus bir harfin veya kelimenin aynı sayfa üzerinde ve aynı zaman dilimi içerisinde serbest olarak defalarca yazdırılmamasıdır. Bunun yerine öğretmen veya bir yetişkinin kontrolünde az ve öz çalışma yapmak daha yararlıdır. Ülkemizdeki olumsuzluklardan bir başkası da özellikle 1. sınıflarda öğrenci sayısının fazla olması ve bir öğretmenin kontrolünde yazma çalışmalarının sürdürülmesidir. Bu durum kesinlikle önlenmeli ya birinci sınıftaki öğrenci sayısı aza indirilmeli 20-25 ya da öğretmen sınıfa bir yardımcı ile girmelidir. Çünkü yazmayı öğrenme aşamasındaki yanlışlar anında düzeltilmelidir. Yazma yanlışlıklarını düzeltmede dış çevreden aile, arkadaş grubu vb. gelen yardım oldukça sınırlıdır. Temel kaynak ve yardımcı öğretmendir. Yanlış bir yazım anında düzeltilmez ise alışkanlık haline gelir. Yazımında güçlük çekilen harfler Graham, Berninger ve Weintraub 300 öğrenci üzerinde yaptığı çalışma sonunda, yazımında en çok zorlanılan küçük harfleri "q,y, z, u, n, ve k" olarak tespit etmişlerdir. Bu harflerdeki yanlışlıklar, yapılan bütün yanlışlıkların bırakmalar, düzensizlik, vb. %48’ini oluşturmuştur. Yalnız kötü yazma açısından bakıldığında ise "q, z, u, a, ve j" harfleri önemli bir yer tutmuştur 8. Kalem tutma ve defterin pozisyonu Kalem tutmanın pek çok şekli vardır. Ancak araştırmacıların çoğunun uygun bulduğu kalem tutma şekli; işaret parmağı ve baş parmağın yumuşak uç kısımlarının birbirine değecek şekilde kalem tutma noktasına yerleştirilip orta parmağın uca yakın büküm noktası ile tırnak arasında kalan kısmı ile desteklenmesi şeklindedir. Ayrıca kolun dirsek ile bilek arasında kalan bölümünün avuç içi ile aynı yönde kalan kısmının da masa üzerine 45 dereceden biraz fazla bir açı oluşturacak şekilde yerleştirilmesi gerekiyor. Ziviani, 7-14 yaş grubuna giren çocuklar üzerinde yaptığı araştırmalar sonucunda kalem tutmada dört önemli husus belirlemiştir. a İşaret parmağının kullanımdaki esnekliği, b Kolun dirsek ile bilek arasında kalan kısmının yazım esnasında yüzeye masa, sıra üstüne yayılması, c Kalem tutmada kullanılan parmak sayısı, ç İşaret parmağıyla baş parmağın uç kısmındaki yumuşak kısımların kalem tutarken birbirine temas edip etmemesi 9. Kalem kesinlikle yazma noktasına çok yakın tutulmamalıdır. Böyle yapan çocukların engellenmesi için kalem üzerine yazım noktası ile tutulacak nokta arasında en az iki santim mesafe kalacak şekilde plastik bantlar dolanabilir. Sol ellilerde yazma noktası ile tutma noktası arasındaki mesafe daha fazladır. Kalem tutmadaki düzensizliklere anında müdahele edilmelidir. Kalemin ağır, çok ince, köşeli olması da yazmaya olumsuz yönde etki eder. Kalemi yazma noktasına çok yakın yerden tutan çocuklar yazdıklarını göremedikleri için oturdukları masa ve sıralar uygun olsa bile sıra yüzeyine iyice kapanırlar ve ellerini bilekten itibaren bükerek bir hilâl şeklini aldırırlar. Bu durum hem görüş açısını bozar hem de çocuğun çok çabuk yorulmasına yol açar. Öğretmenlerin bu duruma çok dikkat etmeleri gerekir. Kalem tutmada zorlanan çocuklar için kalemin kolayca tutulmasına yardımcı olacak tutacaklar kullanılmalı ve kalemin ebatları değiştirilmelidir. Kaleme çok bastıranlar için kâğıtlarının altına bir karbon kağıdı yerleştirip üzerine yazdıkları zaman alta geçmemeyi tavsiye etmek uygun olabilir. Kaleme az bastıranlar içinse bu alıştırmanın tersi yapılabilir. Defterin veya yazı kâğıtlarının tutuluş şekli de yazmada önemlidir. Çocukların yazma becerileri geliştikçe yazı defteri kullanılan ele göre sağa veya sola kaydırılabilir. Kesin bir ölçü veya pozisyon olmamasına rağmen, defter 30-40 derece sağa veya sola kaydırılabilir. Çünkü yazının şekli öne veya arkaya yatıklık defterin tutuluş şeklinden etkilenecektir. Ozellikle dik temel harflerle öğretim yapılırken Graham ve Miller’a göre sağ el ile yazanlarda defterin sol tarafı vücudun orta kısmını biraz geçecek şekilde sağa kaydırılmalıdır. Eğik yazıya geçildiğinde ise aşağı yukarı 45 derece saat hareketinin aksi yönde döndürülmelidir. Sol elliler ise defteri yaklaşık 45 derece saatin hareketi yönünde döndürmelidirler 10. Yazma Hızı Yazma hızı genellikle verilen zaman dilimi içerisinde yazılan harf sayısına göre tespit edilmektedir. Okunulabilirliğin ölçülmesi; harflerin gövde, üst ve alt uzantılarının oluşturulması, boyutları, sayfa yüzeyine yerleştirilmeleri ve boşlukların uygun şekilde ayarlanması gibi birden fazla unsurun ölçümüyle ilgili olduğu için, hızı ölçmekten daha zordur 11. Yazma hızının geliştirilmesinde en önemli etken yazma alıştırmalarının düzenli olarak yapılmasıdır. Çocuk bunu zaman ile yarışarak kendisi de yapabilir. Ayrıca yazma çalışmaları uygun şekillerde ödüllendirilerek motive edilebilir. Graham, Berninger, Weintraub, ve Shafer 12 1-9. sınıflar seviyesinde yaptıkları çalışmada yazma hızını tespit etmeye çalışmışlardır. Araştırmacılar yazma hızının cinsiyete göre değiştiğini kızlar erkeklerden daha hızlı ortaya koyup sonuçları ayrı ayrı sınıflandırmışlardır. Buna göre yazma hızı ortalamaları, cinsiyete ve sınıf seviyesine göre aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. Sınıflar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Kız 21 36 50 66 75 91 109 118 121 Erkek 17 32 45 61 71 78 91 112 114 Tablo 1 1-9. Sınıflardaki çocukların cinsiyetlerine göre harf bazında 1 dakikada ortalama yazma hızlarıYazıya Başlama Çocukların yazıya hazır olmaları öncelikle "el" tercihiyle ilgilidir. "El" tercihinden sonra parmak ve bilek hazırlığı, soldan sağa ve yukarıdan aşağıya doğru hareket becerisi, harflerin oranları, sayfa yüzeyine yerleştirilmesi ve ilgili terimlerin yuvarlak, yukarı, geniş, düz vb. bilinmesi gerekir. Araştırmalar 1. 2. ve 3. sınıflarda yazmaya hergün için en az 10-15 dakika harcanmasını, daha sonraki sınıflarda ise haftada 60-70 dakika harcanmasını belirtiyor 13. Yazıyı değerlendirirken şekil, ebat, kâğıt yüzeyine yerleştirme, uygunluk, eğrilik ve çizgi kalitesi göz önüne alınmalıdır. Dik temel harfler ile eğik harflerin yazılmasındaki farklılıklar bilinmelidir. Tablo 2’de harflerin yazım farklılıkları verilmiştir. A. Küçük harfler B. Büyük harfler 1 Dikey ve yatay çizgililer 1 Yatay ve dikey çizgililer "E, F, H, I, İ, L, T". 2 Diyagonal kö?egen çizgili olanlar "k, v, w, x, z". 2 Diyagonal kö?egen çizgili harfler "A, K, M, N, V, W, X, Y, Z". 3 Daire olanlar. "o, ö" 3 Daire olanlar. "0, 0, Q". 4 Yılan eğrisi olanlar "a, c, ç, d, e, f, g, ğ, q, s, ş". 4 Yılan eğrisi olanlar. "C, Ç, S, Ş, G, Ğ". 5 Kambur harfler. "b, p, r, h, m, n". 5 Kambur harfler. "D, B, P, R". 6 ?emsiye ?eklinde olanlar. "j, u, ü, y". 6 ?emsiye ?eklinde olanlar "J, U, Ü". Tablo 2 Dik temel ve eğik harflerin yazımındaki farklılıklar Aşağıda büyük ve küçük dik temel harfler sınıflandırılarak her bir kategorideki harflerin yazımını kolaylaştıracak çizgi çalışmalarına örnekler verilmiştir. Harflerin Sınıflandırılması Dik temel harfler Eğik harfler 1 Harfler bağımsızdır. 1 Harfler birle?tirilir. 2 Kalem harflerin veya çizginin sonunda kalkar. 2 Kalem her kelimenin sonunda kalkar. 3 Temel ?ekiller yuvarlak ve düzlerdir. 3 Temel şekiller ovaller, yukarı ve aşağı kıvrımlar ve bağlayıcılardır. 4 Çizginin üzerinden tekrar gitme yok. 4 Çizgi üzerinden tekrar gitme gerekli. 5 Yazı dik yazılmaktadır. 5 Yazı eğik yazılmaktadır. Tablo 3 Büyük ve küçük harflerin çizgilerine göre sınıflandırılması Aşağıdaki çizgiler çocuğun soldan sağa hareket etme becerilerini geliştirir. Kum masası üzerinde de bu tür çalışmalar yaptırılarak çocukların kol, bilek ve parmak kaslarının geliştirilmesine çalışılmalıdır. Aşağıdaki çalışmalar çocuğun "r, n,m, h, p, b" gibi harfleri çizimini N N N N N N Aşağıdaki çalışmalar "i, u, y, l, t" gibi harflerin kazanılmasına yardımcı olur. Aşağıdaki çalışmalar "v, w, x" gibi harflerin yazımını kolaylaştırır. Aşağıdaki çalışmalar "a, c, ç, d, e, g, ğ, o, q" gibi harflerin yazımında kolaylık sağlayacaktır. Aşağıdaki çalışmalar "a, c, ç, d, e, g, ğ, o, q" gibi harflerin yazımında kolaylık sağlayacaktır. Sonuç olarak çocuk, ilköğretimde öğrendiği yazma alışkanlığını ömür boyu sürdürür. Çünkü, yazmanın mekanikleri hareketleri ve üslûbu ilköğretimde kazanılır. Öğretmenler ve yetişkinler bu makalede dile getirilen noktaları dikkate alarak, sabırla çocuklara yardımcı olmalıdırlar. Çocuk fazla yorulmamalı, okulda yapılan çalışmalar doğrultusunda aile ortamında sürekli motive edilmeli ve yardımda bulunulmalıdır. Evde yapılan yardım, hiçbir zaman çocuğun ödevinin yetişkin tarafından yapılması şeklinde anlaşılmamalıdır. * Gazi Eğitim Fakültesi, İlköğretim Bölümü Sınıf Öğretmenliği ABD. 1 Graham, S. "Handwriting and spelling instruction for students with LD A review", Learning Disability Quarterly , 1999, Vol. 22. Number 2, 78-98. 2 Graham, S., & Weintraub, N. "A review of handwriting research Progress and prospects from 1980-1994", Educational Psychology Review, 1996, 8. 7-87. 3 Graham, S., Berninger, V., & Weintraub, N. "The relationship between handwriting style and speed and legibility", Journal of Educational Research , 1998, 91, 290-297. 4 Tebliğler Dergisi., 1997, Cilt 60. Sayı 2482. 5 Cossilt, M. Elementary Language Arts Curriculum Guide. Alberta Education, 1978. 6 Thomson, & Watkins, Dyslexia A Teaching Handbook. Whurr Publishers, 1990. 7 Akyol, H. "Öğrenme güçlüğü olan çocuklara okuma yazma Öğretimi", Millî Eğitim, Ekim-Kasım-Aralık, 1997, Sayı, 136. s. 16-20. 8 Graham, S., Berninger, V., & Weintraub, N. "What letters are difficult for young children?" İn Steve Graham. Learning Disability Quarterly, 1999, 22, 78-98. 9 Ziviani, J. "Children’s prehension while writing", British Journal of Occupational Theraphy, 1982, 45, 306-307. 10 Graham, S., & Miller, L. "Handwriting research and practice A unified approach", Focus on Exceptional Children, 1980, 13, 1-16. 11 Ziviani, J., & Elkins, J. "Effect of pencil grip on handwriting speed and legibility", Educational Review. 1986, Vol; 38. Number 3, 247-257. 12 Graham, S., Berninger, V., Weintraub, N., & Shafer, W. "The development of handwriting fluency and legibility in grades. 1 through 9", Journal of Educational Research., 1998, 92, 42-52. 13 Cossilt, M. Elementary Language Arts Curriculum Guide. Alberta Education, 1978. Ekleyen Ekleme Tarihi Ağustos 10, 2015. Eklenen KategorilerAİLE HAYATI, ÇOCUK Çocuğunun solak olduğunu farkeden aileler, yanlış inanışlar nedeniyle endişeye kapılırlar. Çocuklara bu nedenle yapılan baskı psikolojilerini bozuyor. Bu baskılar çocuğun kekeme ya da sosyal fobi sahibi olmasına neden olabiliyor. Çocuğun sol elini sağ eline göre daha fazla kullandığını fark eden aileler çocuklarının bir kusuru varmış gibi endişeye kapılabiliyorlar. Sol elin kullanılması ile ilgili toplumda yaygın olan olumsuz düşünceler aileleri, ileride çocukları üzerinde kötü etki bırakacak davranışlara itebiliyor. Sağ elini kullanması için yapılan baskı çocuğun psikolojisini bozuyor. Birçok solak çevresinden gelen baskılar nedeniyle kekeme ya da sosyal fobik olabiliyor. Solaklığın nedeni tam olarak bilinmese de, aileden birisinin, özellikle annesinin, sol elini kullanmasından etkilenmesi gibi, doğuştan gelen bir özelliği olabiliyor. Ağırlıklı olarak sol elini kullanan çocuklara karşı aileleri ne yapmalı? Çocuğun çevresinde etkilenebileceği sol elini kullanan birisi yoksa, sol elini kullanması kendi isteği dışında bir davranıştır. İnsanların beyninin iki yarıküresinden birisinin baskın olması sol ve sağ ellerden hangisinin yoğunlukla kullanılacağını belirler. Sağ beyin yarıküresi baskın olanlar sol elini, sol beyin yarıküresi baskın olanlar ise sağ elini kulanıyorlar. Solaklığın sağ beyin yarıküresinin baskın olmasıyla alakalı olduğunu seyleyen Dr. Gıyasettin Ekici, ailelerin yanlış inançlar dolayısıyla çocuklarına herhangi bir baskı uygulamaması gerektiğini belirtiyor. Önceden insanların fazla temizlik imkanı bulamaması nedeniyle hijyen için sağ–sol el ayırımı yaptığını söyleyen Ekici, “Hijyen için yemek sağ elle yeniliyorken, kişisel temizlikler ise sol elle yapılıyordu.”diyor. Ekici, ellerin de yüz kadar temiz tutulabildiği günümüzde, doğuştan gelen bu özlelliği nedeniyle sol elini kullanan çocuklara sağ eli kullanması için baskı yapılmaması gerektiğini söylüyor. “Yemek yeme adaplarının öğretilmesi tabii ki bir gereklilik; ancak bunlar öğretilirken istem dışı yaptığı bir davranıştan dolayı da solaklar tenkit edilmemeli.”diyor Ekici. Solakların, isterlerse sağ ellerini de sol elleri gibi kullanabileceklerini örnekleriyle gördüklerini söyleyen Ekici, sağlakların da sol ellerine isterlerse sağ elleri gibi işlerlik kazandırabileceklerini belirtiyor. Toplumda dinimize göre sol elin kullanılmasının günah olduğu yönündeki yanlış kanı ailelerin çocuklarına sağ elini kullanması için baskı uygulamasına sebep oluyor. Bu konuda peygamberimiz Hz. Muhammed sas’in bir hadisini hatırlatan Ahmet Şahin, “Peygamberimiz Hayırlı işlere sağ elle, hayırlı olmayanlara sol elle başlayın. diyor. Yani sağ eli kullanmak sünnet, farz ya da vacip değil.”diyor. Sünnet olmasının yanında sağ eli kullanmanın edepten sayıldığını vurgulayan Şahin, sağ elin ağırlıkla kullanıldığı toplumumuzda sol elin pasifize edildiğine dikkat çekerek, ailelere, “Çocuğuza sağ elini kullanmasını öğretin, eğer kullanamıyorsa baskı yapmaya gerek yok.”şeklinde konuşuyor. Zira Peygamber Efendimiz’in de ihtiyaç olursa yemek yerken sol elini kullandığına dair hadisleri var. Asya’da solak oranının Avrupalılara göre daha az olduğunu belirten uzmanlar, anne ve babası sağ elini kulanan çocukların % 92’sinin sağ elini kullandığını, anne–babadan birisi solaksa çocukların sol elini kullanma olasılığının % 20 olduğunu belirtiyorlar. Uzmanlar solaklığın alışkanlık ve öğrenmeden de kaynaklanabileceği gibi doğuştan da kaynaklanabildiğini belirtiyorlar. Bu konuda iki farklı düşünce var. Kimisi yaratılıştan geldiğini, kimisi ise alışkanlık ve eğitimin neden olduğunu söylese de, tam olarak solaklığın nedeni anlaşılamamıştır. Dr. Gıyasettin Ekici’nin de belirttiği gibi yaygın bir kanı vardır ki, beynin sağ veya sol yarıkürelerinin baskın olması sol eli ya da sağ eli kullanmayı etkiliyor. Bu konuda araştırmalar yapan Dr. G. Robin, sağ yarıkürenin el işine, sanata yatkın olduğunu belirtirken, sol yarı kürenin ise analitik sözel, sayısal, mantıksal zekaya yatkın olduğunu söylüyor. Gülizar Baki EtiketlerSolaklık Bir Kusur mudur? Beynimizin sağ ve sol yarım küre olmak üzere iki ayrı bölgesi vardır. Bu iki bölge farklı zihinsel süreçleri yönetir. Vücudumuz ile olan bağlantısı da ters yöndedir. Yani beynimizin sağ yarım küresi vücudumuzun sol bölümüyle, sol yarım küresi ise vücudumuzun sağ bölümüyle bağlantılıdır. Sağ elimizi kontrol eden beynimizin sol kısmı; mantık, matematik, konuşma, yazı yazma ve bilim gibi konulardan sorumludur. Sol elimizi kontrol eden sağ beynimiz ise; sanat, müzik, algı ve duygulardan sorumlu olan kısımdır. İnsanın beyninin hangi kısmını daha baskın kullandığı ve bunun sonucunda gündelik işleri yaparken hangi elini ağırlıklı olarak kullanacağı erken yaşlarda belli olmaya başlar. Bir çocuğun oyuncaklarına hangi elle uzandığı veya nesneleri hangi elle daha çok tuttuğu, hangi elle yemek yediğine bakılabilir. Hangi elin baskın olduğu 1 yaş civarı açık bir şekilde belli olmaya başlarken genelde 3-4 yaş civarı da yerleşir. Yapılan bazı araştırmalarda ebeveynlerden birinin el tercihinin sol olduğu çocuklarda solak olma yatkınlığı, anne ve babanın el tercihinin sağ olduğu çocuklara göre çok daha fazla olduğu bulunmuştur. Ayrıca bu oran iki ebeveynin de solak olma durumunda daha fazladır. Bazı bilim adamları solaklığın, yani beynin sağ kısmı baskın olan kişilerin, bazı alanlarda daha avantajlı olduklarını söylüyor. Örneğin bu kişilerde, beynin sağ ve sol kısımları arasındaki iletişim daha hızlı olabiliyor. Bu sayede aynı anda birçok işi yapabiliyorlar. Solak kişilerin sözellikten ziyade görsel işlevlerinin daha fazla gelişmiş olduğu düşünülmekte. Ayrıca müzik, yaratıcılık, hayal gücü sanat gibi alanlara daha yatkın elden birinin baskın olarak kullanılması normal bir durumdur. Bunun yanı sıra bazı kişiler iki elini de eşit ağırlıklı kullanabilir. Bir diğer grup ise bazı işleri yaparken sağ elini, bazı işleri yaparken sol elini kullanır. Örneğin sağ eliyle yazı yazarken, sol eliyle yemek yemeyi tercih edebilir. Bazı araştırmalar bu grubun, tek bir el tercihi olan ya da iki elini de eşit kullanan gruplara kıyasla en dezavantajlı olduğunu gösteriyor. Bunun oluşma nedeni ise genelde küçük yaşlarda sol elini kullanan çocuklara uygulanılan aile baskısı. Solaklığa dair olumsuz inançlar, çocuklarda baskın olmayan elin de geliştirmek gerektiğine dair bir algı oluşturabiliyor. Solak olan fakat sağ ellini kullanmaya zorlanmış kişiler sıklıkla şu sorunlarla karşılaşabiliyor. Özellikle stresli koşullarda, yazı yazmayı öğrenmede ve hızlı yazı yazmada güçlük, okul başarısızlığı, kendi yeteneklerine yönelik güvensizlik. Dolayısıyla bu konuda çocuklara herhangi bir baskı yapılmaması çok önemlidir. Çocuk hangi elini kullanmayı tercih ediyorsa, bu seçim ona bırakılmalıdır. Aksi takdirde bu durum duygusal açıdan çocuğu zorlayabilir ve öğrenme sorunları gibi olumsuz sonuçlar doğurabilir. Uzm. Psk. Melis Özmen

bebeğin sağ elini az kullanması